راههای پیشگیری و کنترل بیماری های قلبی عروقی

امروزه با افزایش ریسک ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، در کلینیک ها و پاراکلینیک های قلب، همواره تلاش میشود؛ مبتلایان به این دسته از بیماری ها کاهش یابند. برای کاهش بیماری های قلبی عروقی، نیاز است؛ عوامل‌خطر شناسایی و در صورت امکان کنترل شوند. لازم به ذکر است برخی از عواملی که ممکن است سبب مبتلا شدن به بیماری های قلبی شوند؛ قابل کنترل هستند؛ حال آنکه برخی دیگر از کنترل ما خارج میباشند.

البته داشتن یک یا چند عامل خطر اصلی بیماری‌های قلبی عروقی به این مفهوم نیست که فرد بطور حتم مبتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی شده یا جان بیمار در اثر این عوامل مورد تهدید قرار میگیرد. در واقع هر چه تعداد این عوامل خطر بیشتر باشد، فرد به احتمال بیشتری به بیماری قلبی‌عروقی مبتلا خواهد شد. با آگاهی از عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی، می‌توان میزان خطرات احتمالی را در حد امکان کاهش داد.

عوامل تشدید کنده احتمال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی به دو بخش تقسیم میشوند که عبارتند از:

1. عوامل قابل کنترل
2. عوامل غیر قابل کنترل

عوامل قابل کنترل تشدید کنده احتمال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی

چاقی و اضافه وزن

یکی از تاثیرگذارترین عوامل در مبتلا شدن به بسیاری از بیماری ها مانند بیماری های قلبی عروقی، اضافه وزن و چاقی است. افزایش وزن بدن در ایجاد خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی مستقل از سایر عوامل خطر دخیل می‌باشد؛ چرا که سبب افزایش فشار مضاعف به قلب می‌گردد. چاقی، فشارخون را افزایش داده؛ اثرات مضری برروی کلسترول می‌گذارد و در ایجاد بیماری قند خون (دیابت) دخیل مستقیم دارد.

فشار خون‌ بالا

فشارخون‌ بالا خطر ایجاد بسیاری از بیماری‌های قلبی‌ - عروقی مانند بیماری سرخرگ‌های کرونری، نارسایی احتقانی قلب، نارسایی کلیه، حمله قلبی، و سکته مغزی را افزایش می‌دهد. سایر عوامل مانند چاقی، سوء مصرف مواد مخدر و الکل، رژیم غذایی ناسالم و عدم فعالیت جسمانی نیز می‌توانند در ایجاد فشارخون بالا دخیل باشند، البته ممکن است به دلایل گوناگون، از جمله ژنتیک برخی از افراد بدون وجود هیچ یک از علائم عنوان شده به فشار خون بالا مبتلا شوند.

کلسترول خون بالا

افزایش سطح کلسترول خون بطورمستقیم خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی را افزایش می‌دهد. کلسترول ماده چربی مانندی است که درخون حمل می‌شود، البته کلسترول اضافی از طریق غذاهایی با منشاء حیوانی مثل گوشت، تخم مرغ و لبنیات وارد بدن می‌شود.

عدم تحرک کافی و فعالیت جسمانی مناسب

شیوه زندگی غیرفعال و نداشتن برنامه ورزشی مستمر و مداوم، سبب افزایش خطر ابتلا به اضافه‌ وزن، بالا رفتن سطح کلسترول خون، فشارخون‌ بالا و دیابت (بیماری قند خون) می‌شود. ثابت شده است که ورزش منظم حتی درحد متوسط، سبب کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌ عروقی می‌شود.

دیابت نوع 2

ابتلا به دیابت، فرد را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد. طبق آمار درصد بالایی از افراد دیابتی، به علت ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی جان خود را از دست میدهند. به همین دلیل کنترل دیابت ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌ عروقی را نیز کاهش داده یا کنترل کند .

مصرف دخانیات

افراد سیگاری نسبت به افراد غیرسیگاری علاوه بر افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه، در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌ عروقی نیز می‌باشند. استعمال سیگار سبب افزایش تعداد ضربان قلب و انقباض سرخرگ‌ها شده و در انسداد سرخرگ‌ها توسط پلاک دخالت نموده و ممکن است منجر به ضربان نامنظم قلب (آریتمی) شود. همچنین سبب افزایش میزان خطر لخته شدن خون و در نتیجه حمله قلبی و سکته مغزی می‌گردد. حتی تماس با دود سیگار موجب افزایش میزان بروز بیماری‌های قلبی‌ عروقی در افراد غیرسیگاری می‌گردد.

یائسگی زودرس

زمانی که یک زن دچار یائسگی زودرس می‌شود؛ چه یائسگی به دلایل جراحی رخ دهد یا علل دیگر، فرد را درمعرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری سرخرگ‌های‌کرونری قرار می‌دهد.

استرس

به نظر می‌رسد استرس سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌شود. شاید علت این افزایش میزان خطر، بالا رفتن تعداد ضربان قلب، فشارخون و آسیب به سرخرگ‌ها در زمان استرس باشد که در گذر زمان و به تدریج رخ میدهد. همچنین ممکن است استرس با ایجاد سایر رفتارهای مخاطره‌ آمیز مانند تغذیه بیش از حد، استعمال دخانیات و سوء مصرف الکل به ریسک بیشتر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی کمک نماید.

مصرف مداوم الکل

نوشیدن الکل می‌تواند فشارخون را افزایش داده و اثر منفی بر روی سطح کلسترول و تری‌گلیسرید (چربی خون) داشته باشد و ممکن است منجر به ایجاد ضربان نامنظم قلبی (آریتمی) گردد؛ و به دلیل ایجاد این عوارض به قلب و عروق نیز آسیب وارد نماید.

عوامل غیرقابل کنترل تشدید کنده احتمال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی

ژنتیک

بیماری‌های قلبی‌عروقی در خانواده‌ها به شکل ژنتیکی بوده و افرادیکه دارای پدر و مادر یا برادر و خواهر دچار بیماری سرخرگ کرونری هستند به احتمال بیشتری به این بیماری‌ها مبتلا می‌شوند. افزایش خطر زمانی بیشتر است که فرد سابقه‌ای از مرگ در یکی از اعضای خانواده بدلیل ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی در سنین پایین را داشته باشد (یعنی مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی‌عروقی در سن زیر 55 سال در مردان و زیر 65 سال در زنان).

جنسیت

مردان نسبت به زنان در سنین پایین‌ تری دچار حملات قلبی می‌شوند. زنان پیش از یائسگی بدلیل وجود هورمون‌های جنسی خاص خود، در مقابل بیماری‌های قلبی‌عروقی محافظت می‌شوند. با این حال هنوز هم بیماری‌های قلبی‌عروقی علت اصلی مرگ‌ و میر در زنان می‌باشند. پس از یائسگی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی در زنان شروع به افزایش می‌کند. پس از 65 سالگی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی در زنان مشابه مردان همسن خود بوده و حتی پس از 75 سالگی، زنان نسبت به مردان همسن خود در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌باشند.

افزایش سن

با افزایش سن خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی افزایش می‌یابد. بیش از 80 درصد افرادیکه بدلیل ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی جان خود را از دست میدهند؛ بالای 65 سال هستند. با افزایش سن، عملکرد قلب ضعیف‌تر می شود، دیواره‌های قلب ضخیم‌تر شده و قدرت پمپاژ خون در قلب کاهش مییابد. همچنین دیواره‌های سرخرگ‌ها ممکن است سفت و باریک‌ تر شوند. علاوه بر سفت و سخت شدن سرخرگ‌ها (تصلب شرایین یا آترواسکلروز)، ابتلا به سایر بیماری‌ها مانند فشارخون بالا نیز ممکن است مشکل را تشدید کند. پر واضح است که این روند علاوه بر افزایش سن، تحت تأثیر سبک زندگی از جمله رژیم غذایی و فعالیت جسمانی است.

• دلایل انجام تست ورزش قلب چیست؟
  تاریخ انتشار : 1399-11-17تاریخ بروز رسانی : 1399-11-21